Bệnh Xơ Phổi: Dấu Hiệu Nhận Biết Và Phương Pháp Điều Trị

Xơ phổi là tình trạng gây sẹo và cứng phổi. Điều này gây khó thở. Tình trạng này có thể ngăn cơ thể bạn nhận đủ oxy và cuối cùng có thể dẫn đến suy hô hấp, suy tim hoặc các biến chứng khác.

Các nhà nghiên cứu hiện tin rằng sự kết hợp của việc tiếp xúc với các chất kích thích phổi như một số hóa chất, hút thuốc và nhiễm trùng, cùng với di truyền và hoạt động của hệ thống miễn dịch, đóng vai trò chính trong bệnh xơ phổi.

Người ta từng cho rằng tình trạng này là do viêm nhiễm. Giờ đây, các nhà khoa học tin rằng có một quá trình chữa lành bất thường trong phổi dẫn đến sẹo. Sự hình thành sẹo phổi lớn có thể dẫn tới tình trạng xơ phổi.

CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH XƠ PHỔI LÀ GÌ?

Bạn có thể bị xơ phổi trong một thời gian mà không có bất kỳ triệu chứng nào. Khó thở thường là triệu chứng đầu tiên xuất hiện.

Các triệu chứng khác có thể bao gồm:

Ho khan, ho khan mãn tính (kéo dài)
Yếu
Mệt mỏi
Cong móng tay, được gọi là ngón tay dùi trống
Giảm cân
Tức ngực

Vì tình trạng này thường ảnh hưởng đến người lớn tuổi nên các triệu chứng ban đầu thường bị nhầm lẫn với tuổi tác hoặc thiếu tập thể dục.

Các triệu chứng của bạn lúc đầu có vẻ nhẹ và tiến triển theo thời gian. Các triệu chứng có thể khác nhau từ người này sang người khác. Một số người bị xơ phổi tiến triển nặng rất nhanh.

NGUYÊN NHÂN GÂY XƠ PHỔI?

Các nguyên nhân gây xơ phổi có thể được chia thành nhiều loại:

Bệnh tự miễn dịch
Nhiễm trùng
Phơi nhiễm với môi trường
Thuốc men
Vô căn (không rõ)
Di truyền học

Bệnh tự miễn dịch

Các bệnh tự miễn dịch khiến hệ thống miễn dịch của cơ thể bạn tấn tự công chính mình. Các tình trạng tự miễn dịch có thể dẫn đến xơ phổi bao gồm:

Viêm khớp dạng thấp
Bệnh lupus ban đỏ, thường được gọi là bệnh lupus
Xơ cứng bì
Viêm đa cơ
Viêm da cơ
Viêm mạch

Nhiễm trùng

Các loại nhiễm trùng sau đây có thể gây xơ phổi:

Nhiễm khuẩn
Nhiễm virus, do viêm gan C, adenovirus, virus herpes và các loại virus khác

Phơi nhiễm với môi trường

Tiếp xúc với những thứ trong môi trường hoặc nơi làm việc cũng có thể góp phần gây xơ phổi. Ví dụ, khói thuốc lá chứa nhiều hóa chất có thể gây hại cho phổi của bạn và dẫn đến tình trạng này.

Những thứ khác có thể gây hại phổi bao gồm:

Sợi amiăng
Bụi hạt
Bụi silic
Một số loại khí
Bức xạ

Thuốc

Một số loại thuốc cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh xơ phổi. Nếu bạn dùng một trong những loại thuốc này một cách thường xuyên, bạn có thể cần được bác sĩ theo dõi chặt chẽ.

Thuốc hóa trị, chẳng hạn như cyclophosphamide
Kháng sinh, chẳng hạn như nitrofurantoin (Macrobid) và sulfasalazine (Azulfidine)
Thuốc trợ tim, chẳng hạn như amiodarone (Nexterone)
Thuốc sinh học như adalimumab (Humira) hoặc etanercept (Enbrel)

Vô căn

Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân chính xác của bệnh xơ phổi vẫn chưa được biết. Trong trường hợp này, tình trạng này được gọi là xơ phổi vô căn (idiopathic pulmonary fibrosis – IPF).

Theo Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ, hầu hết những người bị xơ phổi đều được xác định do nguyên nhân vô căn.

Di truyền học

Theo Tổ chức Xơ phổi (Pulmonary Fibrosis Foundation), khoảng 3 – 20 % những người bị xơ phổi vô căn có một thành viên khác trong gia đình bị xơ phổi. Trong những trường hợp này, nó được gọi là xơ phổi gia đình hoặc viêm phổi kẽ gia đình.

Các nhà nghiên cứu đã liên kết một số gen với tình trạng này và nghiên cứu về vai trò của di truyền đang được tiến hành.

AI CÓ NGUY CƠ BỊ XƠ PHỔI?

Bạn có nhiều khả năng được chẩn đoán mắc bệnh xơ phổi nếu bạn:

Là nam giới
Nằm trong độ tuổi từ 40 đến 70
Có tiền sử hút thuốc
Có tiền sử gia đình đã từng mắc bệnh này
Bị rối loạn tự miễn dịch liên quan đến tình trạng
Đã dùng một số loại thuốc liên quan đến bệnh
Đã trải qua điều trị ung thư, đặc biệt là xạ trị ngực
Làm việc trong một ngành nghề liên quan đến rủi ro gia tăng, chẳng hạn như khai thác mỏ, nông nghiệp hoặc xây dựng

XƠ PHỔI ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN NHƯ THẾ NÀO?

Xơ phổi là một trong hơn 200 loại bệnh phổi tồn tại. Vì có rất nhiều loại bệnh phổi khác nhau nên bác sĩ có thể gặp khó khăn trong việc xác định xơ phổi là nguyên nhân gây ra các triệu chứng của bạn.

Trong một cuộc khảo sát của Tổ chức Xơ phổi, 55% số người được hỏi cho biết họ đã bị chẩn đoán sai ở một số thời điểm. Các chẩn đoán sai phổ biến nhất là hen suyễn, viêm phổi và viêm phế quản.

Sử dụng các hướng dẫn mới nhất, người ta ước tính rằng 2 trong 3 bệnh nhân bị xơ phổi hiện có thể được chẩn đoán chính xác mà không cần sinh thiết.

Bằng cách kết hợp thông tin lâm sàng của bạn và kết quả khảo sát hình ảnh chức năng thông qua phim chụp CT ngực cụ thể, bác sĩ sẽ có nhiều khả năng chẩn đoán chính xác hơn cho bạn.

Trong trường hợp chẩn đoán không rõ ràng, có thể cần phải lấy mẫu mô hoặc sinh thiết.

Có một số phương pháp để thực hiện sinh thiết phổi trong phẫu thuật, vì vậy bác sĩ sẽ đề xuất quy trình nào là tốt nhất cho bạn.

Bác sĩ của bạn cũng có thể sử dụng nhiều cách thức khác để chẩn đoán xơ phổi hoặc loại trừ các tình trạng khác. Chúng có thể bao gồm:

Đo oxy xung, một xét nghiệm không xâm lấn về nồng độ oxy trong máu của bạn
Xét nghiệm máu để tìm các bệnh tự miễn dịch, nhiễm trùng và thiếu máu
Xét nghiệm khí máu động mạch để đánh giá chính xác hơn nồng độ oxy trong máu của bạn
Lấy mẫu đờm để kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng
Xét nghiệm chức năng phổi để đo dung tích phổi của bạn
Siêu âm tim hoặc kiểm tra áp lực tim để xem vấn đề về tim có gây ra các triệu chứng của bạn không

XƠ PHỔI ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ NHƯ THẾ NÀO?

Bác sĩ của bạn không thể điều trị cải thiện tình trạng xơ phổi, nhưng họ có thể kê đơn các phương pháp điều trị để giúp cải thiện khả năng thở và làm chậm sự tiến triển của bệnh.

Các phương pháp điều trị dưới đây là một số ví dụ về các lựa chọn hiện tại được sử dụng để kiểm soát bệnh xơ phổi:

oxy bổ sung

prednisone để ức chế hệ thống miễn dịch của bạn và giảm viêm

azathioprine (Imuran) hoặc mycophenolate (CellCept) để ức chế hệ thống miễn dịch

pirfenidone (Esbriet) hoặc nintedanib (Ofev), thuốc chống vi trùng ngăn chặn quá trình tạo sẹo trong phổi

Bác sĩ của bạn cũng có thể đề nghị phục hồi chức năng phổi. Phương pháp điều trị này bao gồm một chương trình tập thể dục, giáo dục và hỗ trợ để giúp bạn học cách thở dễ dàng hơn.

Bác sĩ cũng có thể khuyến khích bạn thay đổi lối sống. Những thay đổi này có thể bao gồm những điều sau đây:

Bạn nên tránh hít phải khói thuốc thụ động và thực hiện các bước để bỏ thuốc nếu bạn hút thuốc. Điều này có thể giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh và làm dịu hơi thở của bạn.
Ăn một chế độ ăn uống cân bằng.
Thực hiện theo một kế hoạch tập thể dục được đưa ra với sự hướng dẫn của bác sĩ.
Nghỉ ngơi đầy đủ và tránh căng thẳng quá mức.

Ghép phổi có thể được khuyến nghị cho những người dưới 65 tuổi mắc bệnh nặng.

TIÊN LƯỢNG CHO NHỮNG NGƯỜI BỊ XƠ PHỔI LÀ GÌ?

Tốc độ xơ hóa phổi gây sẹo phổi của mỗi người khác nhau. Sẹo không thể đảo ngược, nhưng bác sĩ có thể đề nghị các phương pháp điều trị để giảm tốc độ tiến triển của tình trạng của bạn.

Tình trạng này có thể gây ra một số biến chứng, bao gồm suy hô hấp. Điều này xảy ra khi phổi của bạn không còn hoạt động bình thường và chúng không thể cung cấp đủ oxy cho máu của bạn.

Xơ phổi cũng làm tăng nguy cơ ung thư phổi.

DỰ PHÒNG

Một số trường hợp xơ phổi có thể không ngăn ngừa được. Các trường hợp khác có liên quan đến các yếu tố rủi ro về môi trường và hành vi có thể kiểm soát được. Thực hiện theo các bước sau để giảm nguy cơ mắc bệnh:

Tránh hút thuốc.

Tránh hít khói thuốc thụ động.

Đeo khẩu trang hoặc thiết bị bảo vệ đường thở khác nếu bạn làm việc trong môi trường có hóa chất độc hại.

Nếu bạn khó thở, hãy đi khám bác sĩ. Chẩn đoán và điều trị sớm có thể cải thiện tình trạng về lâu dài cho những người mắc nhiều bệnh phổi, bao gồm xơ phổi.

Link bài dịch: