Bệnh Tim Bẩm Sinh: Hiểu Rõ Triệu Chứng Và Điều Trị

BỆNH TIM BẨM SINH LÀ GÌ?

Bệnh tim bẩm sinh, hay khuyết tật tim bẩm sinh, là một bất thường về tim khi sinh. Nguyên nhân có thể là do khiếm khuyết về:

Vách tim
Van tim
Mạch máu

Có rất nhiều loại dị tật tim bẩm sinh. Chúng có thể bao gồm từ các tình trạng bệnh lý từ đơn giản không gây ra triệu chứng cho đến các vấn đề phức tạp gây ra các triệu chứng nghiêm trọng, đe dọa đến tính mạng.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, hiện có 1 triệu người lớn và 1 triệu trẻ em ở Hoa Kỳ sống chung với các bệnh lý dị tật tim bẩm sinh. Các phương pháp điều trị và chăm sóc theo dõi các khuyết tật đã được cải thiện đáng kể trong vài thập kỷ qua, vì vậy gần như tất cả trẻ em bị khuyết tật tim bẩm sinh đều sống sót đến tuổi trưởng thành. Một số cần được chăm sóc liên tục trong suốt cuộc đời của họ. Tuy nhiên, nhiều người vẫn tiếp tục có cuộc sống bình thường và với chất lượng cuộc sống tốt bất chấp tình trạng của bệnh lý của họ.

PHÂN LOẠI BỆNH TIM BẨM SINH

Mặc dù có nhiều loại dị tật tim bẩm sinh khác nhau, nhưng chúng có thể được chia thành ba dạng bệnh chính:

Trong các khuyết tật về van tim, tình trạng các van bên trong tim dẫn máu có thể bị hẹp hoặc hở. Điều này cản trở khả năng bơm máu của tim.
Trong các khuyết tật vách tim, các vách tự nhiên tồn tại giữa bên trái và bên phải và các ngăn trên và dưới của tim có thể không phát triển bất bình thường, khiến máu chảy ngược vào tim hoặc tích tụ. Khiếm tật này gây áp lực buộc tim phải làm việc nhiều hơn, tình trạng bệnh lý này có thể dẫn đến huyết áp cao.
Khi bị khuyết tật về mạch máu, các động mạch và tĩnh mạch đưa máu đến tim và trở lại cơ thể có thể không hoạt động bình thường. Điều này có thể làm giảm hoặc chặn lưu lượng máu, dẫn đến các tình trạng bệnh lý khác nhau.

Bệnh tim bẩm sinh tím tái (cyanotic) và bệnh tim không tím tái (acyanotic)

Nhiều bác sĩ phân loại bệnh tim bẩm sinh thành bệnh tim bẩm sinh tím tái hoặc bệnh tim bẩm sinh không tím tái. Trong cả hai loại, tình trạng tim không bơm máu hiệu quả như bình thường. Sự khác biệt chính là bệnh tim bẩm sinh tím tái gây ra lượng oxy trong máu thấp, còn bệnh tim bẩm sinh không tím tái thì không. Trẻ sơ sinh bị giảm nồng độ oxy có thể bị khó thở và da có màu hơi xanh. Những em bé có đủ oxy trong máu không biểu hiện những triệu chứng này, nhưng chúng vẫn có thể tiến triển các biến chứng sau này trong đời, chẳng hạn như huyết áp cao.

CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH TIM BẨM SINH LÀ GÌ?

Dị tật tim bẩm sinh thường được phát hiện khi siêu âm thai. Ví dụ, nếu bác sĩ của bạn nghe thấy nhịp tim bất thường, họ có thể khảo sát thêm vấn đề bằng cách thực hiện một số xét nghiệm nhất định. Chúng có thể bao gồm siêu âm tim, chụp X-quang ngực hoặc chụp MRI. Nếu chẩn đoán được đưa ra, bác sĩ sẽ thông báo tình trạng với các bác sĩ chuyên khoa sản để luôn sẵn sàng nắm được tình trạng của thai phụ và thai nhi trong quá trình sinh.

Trong một số trường hợp, các triệu chứng của dị tật tim bẩm sinh có thể không xuất hiện cho đến sau sinh một thời gian ngắn. Trẻ sơ sinh bị dị tật tim có thể gặp:

Môi, da, ngón tay và ngón chân hơi xanh
Khó thở
Khó ăn
Cân nặng khi sinh thấp
Đau ngực
Chậm phát triển

Trong những trường hợp khác, các triệu chứng của dị tật tim bẩm sinh có thể không xuất hiện cho đến nhiều năm sau khi sinh. Khi các triệu chứng tiến triển, chúng có thể bao gồm:

Nhịp tim bất thường
Chóng mặt
Khó thở
Ngất xỉu
Phù
Mệt mỏi

NGUYÊN NHÂN GÂY RA BỆNH TIM BẨM SINH?

Bệnh tim bẩm sinh xảy ra do một bất thường tiến triển sớm trong cấu trúc của tim. Khiếm khuyết này thường cản trở dòng máu chảy bình thường qua tim, điều này có thể ảnh hưởng đến hô hấp. Mặc dù các nhà nghiên cứu không chắc chắn chính xác lý do tại sao tim không phát triển bình thường, nhưng các nguyên nhân nghi ngờ bao gồm:

Các dị tật tim bẩm sinh có thể di truyền trong gia đình.
Uống một số loại thuốc được kê theo đơn trong thời kỳ mang thai khiến trẻ có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn.
Sử dụng rượu hoặc ma túy bất hợp pháp trong khi mang thai có thể làm tăng nguy cơ mắc dị tật tim bẩm sinh ở trẻ.
Những bà mẹ bị nhiễm virus trong ba tháng đầu của thai kỳ có nhiều khả năng sinh con bị dị tật tim.
Lượng đường trong máu tăng lên, chẳng hạn như xảy ra với bệnh tiểu đường, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ nhỏ.

BỆNH TIM BẨM SINH ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ NHƯ THẾ NÀO?

Việc điều trị dị tật tim bẩm sinh phụ thuộc vào phân loại và mức độ nghiêm trọng của khuyết tật. Một số trẻ sơ sinh bị dị tật tim nhẹ sẽ tự lành theo thời gian. Một số người khác có thể có gặp phải khuyết tật nghiêm trọng cần điều trị lâu dài. Trong những trường hợp này, điều trị có thể tập trung vào những hướng sau đây:

Điều trị bằng thuốc

Có nhiều loại thuốc có thể giúp tim hoạt động hiệu quả hơn. Một số cũng có thể được sử dụng để ngăn ngừa hình thành cục máu đông hoặc kiểm soát nhịp tim không đều.

Thiết bị tim cấy ghép

Một số biến chứng liên quan đến dị tật tim bẩm sinh có thể được ngăn ngừa bằng cách sử dụng một số thiết bị, bao gồm máy tạo nhịp tim và máy khử rung tim cấy ghép (Implantable Cardioverter Defibrillators). Máy tạo nhịp tim có thể giúp điều chỉnh nhịp tim bất thường và máy khử rung tim cấy ghép có thể điều chỉnh nhịp tim bất thường đe dọa tính mạng.

Kỹ thuật đặt ống thông

Kỹ thuật đặt ống thông cho phép các bác sĩ điều trị một số dị tật tim bẩm sinh mà không cần phẫu thuật mở lồng ngực và tim. Trong các thủ thuật này, bác sĩ sẽ luồn một ống mỏng vào tĩnh mạch ở chân và dẫn nó lên tim. Khi ống thông đã vào đúng vị trí, bác sĩ sẽ sử dụng dụng cụ nhỏ luồn qua ống thông để điều chỉnh chỗ khuyết tật.

Phẫu thuật mổ tim hở

Loại phẫu thuật này có thể cần thiết nếu kỹ thuật đặt ống thông không đủ để xử lý khuyết tật tim bẩm sinh. Bác sĩ phẫu thuật có thể thực hiện phẫu thuật mổ tim hở để đóng các lỗ hổng trong tim, sửa van tim hoặc mở rộng mạch máu.

Ghép tim

Trong những trường hợp hiếm hoi mà khuyết tật tim bẩm sinh quá phức tạp để khắc phục, có thể cần ghép tim. Trong thủ thuật này, trái tim của đứa trẻ được thay thế bằng một trái tim khỏe mạnh từ người hiến tặng.

BỆNH TIM BẨM SINH Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH

Tùy thuộc vào phân lọai, chẩn đoán và điều trị có thể xuất hiện ngay sau khi sinh, trong thời thơ ấu hoặc ở tuổi trưởng thành. Một số khuyết tật không gây ra bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi đứa trẻ trưởng thành, vì vậy việc chẩn đoán và điều trị có thể bị trì hoãn. Trong những trường hợp này, các triệu chứng của khuyết tật tim bẩm sinh mới được phát hiện có thể bao gồm:

Hụt hơi
Đau ngực
Giảm khả năng vận động
Dễ mệt mỏi

Việc điều trị bệnh tim bẩm sinh ở người trưởng thành cũng có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng dị tật tim bẩm sinh. Một số người có thể chỉ cần theo dõi chặt chẽ tình trạng của họ, tuy nhiên một số người khác có thể cần dùng thuốc và phẫu thuật.

Trong một số trường hợp, những khuyết tật có thể đã được điều trị trong thời thơ ấu những cũng có thể gây ra tình trạng bệnh lý tái phát khi trưởng thành. Việc điều trị ban đầu có thể không còn hiệu quả hoặc tình trạng bệnh lý ban đầu có thể trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Mô sẹo phát triển xung quanh vết thương điều trị ban đầu cũng có thể gây ra các vấn đề bệnh lý, chẳng hạn như rối loạn nhịp tim.

Bất kể tình trạng của bạn như thế nào, điều quan trọng là phải tiếp tục khám bác sĩ để được chăm sóc theo dõi. Việc điều trị có thể không chữa khỏi hoàn toàn tình trạng bệnh lý của bạn, nhưng nó có thể giúp bạn duy trì một cuộc sống năng động, hiệu quả. Nó cũng sẽ làm giảm nguy cơ mắc các biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như nhiễm trùng tim, suy tim và đột quỵ.

LÀM THẾ NÀO CÓ THỂ NGĂN NGỪA BỆNH TIM BẨM SINH?

Phụ nữ đang mang thai hoặc dự định có thai có thể thực hiện một số biện pháp phòng ngừa nhất định để giảm nguy cơ sinh con bị dị tật tim bẩm sinh:

Nếu bạn đang có kế hoạch mang thai, hãy trao đổi với bác sĩ về bất kỳ loại thuốc kê đơn hoặc không kê đơn nào mà bạn đang dùng.

Nếu bạn bị tiểu đường, hãy chắc chắn rằng lượng đường trong máu của bạn được kiểm soát trước khi mang thai. Điều quan trọng nữa là làm việc với bác sĩ của bạn để kiểm soát bệnh khi mang thai.

Nếu bạn chưa được chủng ngừa rubella hoặc bệnh sởi Đức, hãy tránh tiếp xúc với căn bệnh này và nói chuyện với bác sĩ về các lựa chọn phòng ngừa.

Nếu bạn có tiền sử gia đình bị dị tật tim bẩm sinh, hãy hỏi bác sĩ về sàng lọc di truyền. Một số gen có thể góp phần vào sự phát triển bất thường của tim.

Tránh uống rượu và sử dụng thuốc không theo đơn kê của bác sĩ trong khi mang thai.

Link bài dịch: