Sức khoẻ

Bệnh lý về não bộ : Các Rối Loạn Thường Gặp

Đã đăng trên bởi Thạc Sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Thảo
Những bệnh lý về não bộ
09
Th8

Những bệnh lý liên quan tới não bộ khác nhau của con người có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau, chẳng hạn như các vấn đề bệnh tật có sẵn, di truyền hoặc chấn thương. Mỗi một phân loại đi kèm với những rủi ro nguy cơ, chẩn đoán và phương pháp điều trị khác nhau.

Bộ não của bạn là một cơ quan trung tâm điều khiển của cơ thể. Đây là là một phần của hệ thống thần kinh, bao gồm cả tủy sống và một mạng lưới lớn các dây thần kinh và tế bào thần kinh. Cùng với nhau, hệ thống thần kinh kiểm soát mọi hoạt động từ các giác quan đến các cơ khắp cơ thể.

  • Khi não của bạn bị tổn thương, nó có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận và chức năng cơ thể khác nhau, bao gồm trí nhớ, cảm giác và thậm chí cả tính cách của bạn. Các bệnh lý và rối loạn liên quan đến não bộ bao gồm bất kỳ tình trạng hoặc khuyết tật nào ảnh hưởng đến não của bạn. Điều này bao gồm các tình trạng gây ra bởi:
  • Bệnh tật
  • Gen di truyền
  • Chấn thương

Đây là một bệnh lý nghiêm trọng và có những triệu chứng rất khác nhau. Tìm hiểu về một số loại bệnh lý về não bộ nghiêm trọng nhất.

PHÂN LOẠI CÁC BỆNH LÝ VỀ NÃO BỘ

Chấn thương não

Chấn thương não thường do chấn thương cùn (là chấn thương vật lý đối với một bộ phận cơ thể, do va chạm, chấn thương hoặc tấn công vật lý). Chấn thương có thể làm hư tổn mô não, tế bào thần kinh và dây thần kinh của bạn. Tổn thương này ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp của não bộ với phần còn lại của cơ thể. Ví dụ về chấn thương não bao gồm:

Ví dụ về các triệu chứng của chấn thương não bao gồm:

Sau đó, một số triệu chứng có thể tiến triển thêm bao gồm:

Tùy thuộc vào loại chấn thương bạn gặp phải, phương pháp điều trị mà bác sĩ đề suất cho bạn có thể bao gồm:

  • Thuốc
  • Phục hồi chức năng
  • Phẫu thuật não

Một số người bị chấn thương não nghiêm trọng cần phẫu thuật để loại bỏ hoặc xử lý các mô bị tổn thương hoặc nhằm giảm bớt áp lực nội sọ. Những người bị chấn thương não nhẹ có thể không cần điều trị gì ngoài thuốc giảm đau.

Hầu hết những người bị chấn thương não cần phục hồi chức năng. Điều này có thể bao gồm:

  • Vật lý trị liệu
  • Ngôn ngữ trị liệu
  • Hỗ trợ tâm thần

U não

Đôi khi, các khối u hình thành trong não và có thể rất nguy hiểm. Chúng được gọi là khối u não nguyên phát. Trong một số trường hợp khác, tế bào ung thư ở một nơi khác trong cơ thể bạn lan đến não bộ thì chúng được gọi là khối u não thứ phát hoặc di căn.

Các khối u não có thể là ác tính (ung thư) hoặc lành tính (không ung thư). Các bác sĩ phân loại các khối u não theo cấp độ 1, 2, 3 hoặc 4. Số cao hơn cho thấy tình trạng khối u nghiêm trọng hơn.

Nguyên nhân của khối u não phần lớn chưa được biết. Chúng có thể xảy ra ở mọi người ở mọi lứa tuổi. Các triệu chứng của u não phụ thuộc vào kích thước và vị trí của khối u. Các triệu chứng phổ biến nhất của khối u não là:

Phương pháp điều trị mà bạn sẽ nhận được tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, chẳng hạn như kích thước của khối u, tuổi và sức khỏe tổng thể của bạn. Các loại điều trị chính cho khối u não là:

Bệnh thoái hóa thần kinh

Các bệnh thoái hóa thần kinh khiến não và dây thần kinh bị suy giảm theo thời gian. Tình trạng này có thể thay đổi tính cách của bạn và gây nhầm lẫn với những bệnh lý về tâm thần khác. Chúng cũng có thể phá hủy mô và dây thần kinh não bộ.

Một số bệnh về não, chẳng hạn như bệnh Alzheimer, có thể tiến triển khi bạn già đi. Chúng có thể dần dần làm suy giảm trí nhớ và quá trình suy nghĩ của bạn. Các bệnh khác, chẳng hạn như bệnh Tay-Sachs, có tính chất di truyền và bắt đầu từ khi còn nhỏ. Các bệnh thoái hóa thần kinh phổ biến khác bao gồm:

Một số triệu chứng phổ biến hơn của bệnh thoái hóa thần kinh bao gồm:

Các bệnh thoái hóa thần kinh gây tổn thương vĩnh viễn, vì vậy các triệu chứng có xu hướng trở nên tồi tệ hơn khi bệnh tiến triển. Các triệu chứng mới cũng có khả năng phát triển theo thời gian.

Không có cách chữa trị các bệnh thoái hóa thần kinh, nhưng việc điều trị có thể giúp ích. Mục tiêu điều trị cho những tình trạng này là cố gắng làm giảm các triệu chứng và giúp duy trì chất lượng cuộc sống. Điều trị thường liên quan đến việc sử dụng thuốc để kiểm soát tốt hơn các triệu chứng của bạn.

Rối loạn sức khỏe tâm thần

Rối loạn sức khỏe tâm thần, là một nhóm các rối loạn bệnh lý liên quan đến tình trạng sức khỏe tâm thần có ảnh hưởng đến các kiểu hành vi của bạn. Một số rối loạn sức khỏe tâm thần được chẩn đoán thường xuyên nhất là:

Các triệu chứng của tình trạng sức khỏe tâm thần khác nhau tùy theo điều kiện sức khỏe của bệnh nhân. Những người khác nhau có thể trải qua cùng một rối loạn nhưng biểu hiện rất khác nhau. Bạn nên trao đổi với bác sĩ nếu nhận thấy có sự thay đổi trong hành vi, kiểu suy nghĩ hoặc tâm trạng của mình.

Hai phương pháp điều trị chính cho các tình trạng rối loạn sức khỏe tâm thần là dùng thuốc và tâm lý trị liệu. Các phương pháp khác nhau có hiệu quả tốt hơn trong các điều kiện khác nhau. Nhiều người thấy rằng sự kết hợp của cả hai phương pháp kể trên là hiệu quả nhất.

Nếu bạn nghĩ rằng mình có thể bị rối loạn sức khỏe tâm thần, điều quan trọng là phải nói chuyện và làm việc với bác sĩ để lập một kế hoạch điều trị phù hợp với bạn. Có rất nhiều nguồn lực hỗ trợ sẵn có, vì vậy bạn đừng nên cố tự điều trị.

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ GÂY RA CÁC BỆNH LÝ VỀ NÃO BỘ LÀ GÌ?

Các bệnh lý về não bộ có thể ảnh hưởng đến bất cứ ai. Các yếu tố nguy cơ khác nhau có thể ảnh hưởng đối với các loại bệnh lý về não bộ khác nhau.

Chấn thương sọ não phổ biến nhất ở trẻ em dưới 4 tuổi, thanh niên từ 15 đến 25 tuổi và người lớn tuổi từ 65 tuổi trở lên, theo Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ (U.S. Department of Health and Human Services) và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật Hoa Kỳ (US.CDC).

Các khối u não có thể ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi. Nguy cơ rủi ro của mỗi cá nhân phụ thuộc vào di truyền học và sự tiếp xúc của mỗi người với các yếu tố nguy cơ từ môi trường như bức xạ.

Tuổi già và tiền sử gia đình là những yếu tố nguy cơ quan trọng nhất đối với các bệnh thoái hóa thần kinh.

Rối loạn sức khỏe tâm thần là rất phổ biến. Liên minh quốc gia về bệnh tâm thần (National Alliance on Mental Illness) báo cáo rằng cứ 5 người Mỹ trưởng thành thì có 1 người đã trải qua tình trạng sức khỏe tâm thần. Nguy cơ của bạn có thể cao hơn nếu bạn:

  • Có tiền sử gia đình về tình trạng sức khỏe tâm thần
  • Có hoặc đã có trải nghiệm cuộc sống đau thương hoặc căng thẳng
  • Có tiền sử lạm dụng rượu hoặc ma túy
  • Bị hoặc đã bị chấn thương sọ não

CÁC BỆNH LÝ VỀ NÃO BỘ ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN NHƯ THẾ NÀO?

Bác sĩ chăm sóc chính hoặc chuyên gia thần kinh có thể chẩn đoán các bệnh lý về não bộ. 

Các bác sĩ có thể sẽ thực hiện kiểm tra về thần kinh để đánh giá thị lực, thính giác và khả năng giữ thăng bằng của bạn. Họ cũng có thể thực hiện các thăm dò hình ảnh não bộ của bạn để tiến hành chẩn đoán. Các công cụ chẩn đoán hình ảnh phổ biến nhất là chụp CT, MRI và PET.

Bác sĩ của bạn cũng có thể cần thêm các kết quả xét nghiệm từ dịch não và tủy sống của bạn. Điều này giúp họ tìm ra tình trạng xuất huyết não, nhiễm trùng và những bất thường khác.

Rối loạn sức khỏe tâm thần thường được chẩn đoán dựa trên đánh giá các triệu chứng và tiền sử của bạn.

KẾT LUẬN

Tiên lượng của những người mắc các bệnh lý về não bộ phụ thuộc vào phân loại và mức độ nghiêm trọng của các bệnh lý về não. Một số tình trạng có thể dễ dàng điều trị bằng thuốc và liệu pháp. Ví dụ, hàng triệu người bị rối loạn sức khỏe tâm thần vẫn có thể có chất lượng cuộc sống tốt.

Các rối loạn khác, như bệnh thoái hóa thần kinh và một số chấn thương sọ não, không có cách chữa trị. Những người mắc các bệnh này thường có thể phải đối mặt với những thay đổi vĩnh viễn trong hành vi, khả năng tinh thần hoặc khả năng phối hợp của họ. Trong những trường hợp này, việc điều trị tập trung vào việc giúp bạn kiểm soát bệnh và duy trì sự độc lập trong cuộc sống hàng ngày là tốt nhất.

Link bài dịch: 

  • Brain Disorders

https://www.healthline.com/health/brain-disorders

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *